NHỮNG BẢN NHẠC PHIM BẤT HỦ
Là một người mê phim ảnh nên tôi đă xem nhiều phim hay của các nước phương tây nhứt là phim Pháp và Mỹ. Về sau, phong trào phim Đài Loan Hồng Kông được đón nhận nồng nhiệt do được lồng tiếng Việt th́ tôi cũng bị lôi cuốn vào làn sóng đó. Ngoài ra, trong những năm cuối của miền Nam Việt Nam nhiều đạo diễn tài ba của chúng ta đă cho ra đời những phim hay không thua kém các phpm ngoại quốc.
Thường mỗi cuốn phim đều có một bản nhạc nền (song theme) như “thương hiệu” riêng của phim đó. Đối với những phim nổi tiếng,khi nghe nhạc nền người ta biết ngay đó là phim nào. Thành ra nhạc phim rất quan trọng cho cuốn phim. Nhà sản xuất và đạo diễn tuyển lựa thật kỷ nhạc lồng cho phim của họ. Trong các giải thưởng Oscar của điện ảnh Holywood có giải dành cho nhạc phim.
Dưới đây là những nhạc phim nổi tiếng từ trước đến nay.
Nhạc phim Mỹ:
Doris Day
-Que sera, sera do Doris Day hát (1956) trong phim The Man Who Knew Too Much (1956) của Alfred Hitchcock do Doris Day và James Stewart là diễn viên chính
“When I was just a
little girl
I asked my mother, what will I be?
Will I be pretty, will I be rich?
Here's what she said to me.
Que Sera, Sera,
Whatever will be, will be
The future's not ours, to see
Que Sera, Sera
What will be, will be.
When I was young, I
fell in love
I asked my sweetheart what lies ahead?
Will we have rainbows, day after day?
Here's what my sweetheart said.
Que Sera, Sera,
Whatever will be, will be
The future's not ours, to see
Que Sera, Sera
What will be, will be.
Now I have children of
my own
They ask their mother, what will I be?
Will I be handsome, will I be rich?
I tell them tenderly.
Que Sera, Sera,
Whatever will be, will be
The future's not ours, to see
Que Sera, Sera
What will be, will be.”
-The Bridge on the River Kwai (1957) có nhạc phim là “Colonel Bogey March” do Malcolm Arnold sáng tác. Phim này kể lại chuyện tù binh Anh phá cây cầu bắc qua con sông ở biên giới Thái và Miến làm chuyến xe lửa chuyển quân Nhựt rơi xuống sông. Vai chính trong phim là những tài tử gạo cội: William Holden, Alec Guiness, Jack Hawkins…
-The Longest Day (1962) là nhạc phim không lời của Paul Anka sáng tác bởi Maurice Jarre dành cho tác phẩm điện ảnh kinh điển cùng tên phóng tác theo một sự kiện trong thế chiến thứ hai : cuộc đổ bộ của Đồng Minh lên băi biển Normandy ngày 6/6/1945 với những diễn viên tên tuổi: Richard Burton Sean Connery, John Wayne, Henry Fonda…
“Many men came here as soldiers
Many men will pass this way
Many men will count the hours
As they live the longest day
Many men are tired and weary
Many men are here to stay
Many men won't see the sunset
When it ends the longest day
The longest day the longest day
This will be the longest day
Filled with hopes and filled with fears
Filled with blood and sweat and tears
Many men the mighty thousands
Many men to victory
Marching on right into battle
In the longest day in history”
-Bản nhạc Where do I begin sáng tác bởi Francis Lai, lời của Carl Sigman là nhạc của cuốn phim Love Story (1970). Hai diễn viên chính của phim này là: Ryan O'Neal và Ali MacGraw.
“Where Do I Begin to tell the story
of how great a love can be,
The sweet love story that is older than the sea,
The simple truth about the love she brings to me ?
Where do I start
With her first hello
She gave new meaning to this empty world of mine
There'd never be another love, another time
She came into my life and made the living fine
She fills my heart
She fills my heart with very special things
With angels' songs, with wild imaginings
She fills my soul with so much love
That anywhere I go I'm never lonely
With her around, who could be lonely
I reach for her hand - it's always there
How long does it last
Can love be measured by the hours in a day
I have no answers now but this much I can say
I know I'll need her till the stars all burn away
And she'll be there
How long does it last
Can love be measured by the hours in a day
I have no answers now but this much I can say
I know I'll need her till the stars all burn away
And she'll be there”
-Phim Doctor Zhivago (1965) phỏng theo tác phẩm văn chương cùng tên của văn hào Nga Boris Pasternak, đoạt giải Nobel văn chương năm 1958. Phim kể lại cuộc sống khó khăn và những chuyện t́nh của một bác si Nga sau cách mạng tháng 10. Diễn viên chính là: Omar Sharif, Julie Christie và Geraldine Chaplin.Bản nhạc nền của phim này là Lara của Maurice Jarre:
“Somewhere my love there will be songs to sing
Although the snow covers the hope of Spring
Somewhere a hill blossoms in green and gold
And there are dreams, all that your heart can hold
Someday we'll meet again, my love
Someday whenever the Spring breaks through
You'll come to me, out of the long-ago
Warm as the wind, soft as the kiss of snow
Lara, my own, think of me now and then
Godspeed, my love, till you are mine again
Warm as the wind, soft as the kiss of snow
Godspeed, my love, till you are mine again”
-Phim Romeo and Juliet (1968) phỏng theo bi kịch cùng tên của William Shakespeare nói về chuyện t́nh bi thảm của hai người trẻ yêu nhau nhưng lại xuất thân từ hai gia tộc đối nghịch nên đă chọn cái chết để ở bên nhau. Tài tử chính phim này là Leonard Whiting và Olivia Hussey. Nhạc nền của phim này là bản A time for us do Andy Williams sáng tác:
“A time for us some day there'll be
When chains are torn by courage born of a love that's free
A time when dreams so long denied
Can flourish as we unveil the love we now must hide
A time for us at last to see
A life worthwhile for you and me
And with our love through tears and thorns
We will endure as we pass surely through every storm
A time for us some day there'll be a new world
A world of shining hope for you and me”
-Unchained Melody của ban nhạc The Righteous Brothers được làm nhạc nền cho phim Ghost (1990) do Demi Moore và Patrick Swayze đóng vai chánh.
“Oh, my love, my darling
I've hungered for your touch
A long, lonely time
And time goes by so slowly
And time can do so much
Are you still mine
I need your love, I need your love
God speed your love to me
Lonely rivers flow to the sea, to the sea
To the waiting arms of the sea
Lonely rivers cry, wait for me, wait for me
I'll be coming home, wait for me
Oh, my love, my darling
I've hungered for your touch, a long lonely time
And time goes by, so slowly and time can do so
much
Are you, still mine?
I need your love, I need your love
God speed your love to me”
-My Heart Will Go On
Ca bởi Celine Dion (1997) được lồng trong phim Titanic (1997) do Leonardo DiCaprio và Kate Winslet diễn xuất. Phim này tái hiện một mối t́nh không cùng giai cấp trong vụ đắm tàu Titanic năm 1911.
“Every night in my dreams
I see you, I feel you
That is how I know you, go on
Far across the distance
And spaces between us
You have come to show you, go on
Near, far, wherever you are
I believe that the heart does go on
Once more you open the door
And you're here in my heart
And my heart will go on and on
Love can touch us one time
And last for a lifetime
And never let go till we're gone
Love was when I loved you
One true time I hold you
In my life we'll always go on
Near, far, wherever you are
I believe that the heart does go on
Once more you open the door
And you're here in my heart
And my heart will go on and on
You're here, there's nothing I fear
And I know that my heart will go on
We'll stay forever this way
You are safe in my heart
And my heart will go on and on”
-Nhưng bản nhạc nền cho tất cả phim tập và phim lẻ Mission: Impossible phỏng theo tiểu thuyết trinh thám của nhà văn Anh Ian Fleming với nhân vật James Bond, bí số 007 được dùng trong thời gian dài từ 1966 tới nay. Nhạc sĩ người Á Căn Đ́nh Lalo Schifrin là tác giả của bản nhạc đó. Nhạc nền này đă được dùng liên tục dù tài tử đóng vai James Bond thay đổi: Sean Connery (1962-1983), David Niven (1967), George Lazenby (1969). Roger Moore (1973-1985), Timothy Dalton (1987-1989), . Pierce Brosnan (1995/2002), Daniel Craig (2006-2021), Tom Cruise (1996-2025)
Nhạc phim Pháp
Có thể nói bản nhạc “Non, je ne regrette rien” của Edith Piaff được lồng trong nhiều phim Pháp như: La Vie en Rose (2007), Inception (2010), Intouchables (2011), Madagascar 3 (2012), Alliés (2016), Les Innocents,( 2003) và nhiều phim ít nổi tiếng khác.
“Non, rien de rien
Non, je ne regrette rien
Ni le bien qu'on m'a fait
Ni le mal
Tout ça m'est bien égal
Non, rien de rien
Non, je ne regrette rien
C'est payé, balayé, oublié
Je me fous du passé
Avec mes souvenirs
J'ai allumé le feu
Mes chagrins, mes plaisirs
Je n'ai plus besoin d'eux
Balayé les amours
Avec leurs trémolos
Balayé pour toujours
Je repars à zéro
Non, rien de rien
Non, je ne regrette rien
Ni le bien qu'on m'a fait
Ni le mal
Tout ça m'est bien égal
Non, rien de rien
Non, je ne regrette rien
Car ma vie
Car mes joies
Aujourd'hui
Ça commence avec toi”
Nhạc phim Đài Loan, Hồng Kông:
-Mùa thu lá bay là tên tiếng Việt của bài hát trong bộ phim Thái Vân Phi (彩雲飛-Cai yun fei) của Đài Loan (tên tiếng Anh là The Young Ones với hai tài tử nổi tiếng là Đặng Quang Vinh và Chân Trân . Phim được chuyển thể từ tiểu thuyết của Quỳnh Dao và được công chiếu vào năm 1973. Tên tiếng Trungcủa bài hát là: 千言万语 (thiên ngôn vạn ngữ), được dịch là "ngh́n lời nói, vạn từ câu thề". Bài hát đă được ca sĩ Đặng Lệ Quânthể hiện rất thành công. Về sau phiên bản tiếng Việt của bài hát được ca sĩ Kim Anh tŕnh diễn rất thành công:
“Một ngày sống bên em sẽ muôn đời
Dẫu cho mưa rơi đá ṃn tháng năm
Lạy trời được yêu măi nhau người ơi
Đừng mang trái ngang chia ĺa lứa đôi
Thế gian ơi sao nhiều cay đắng
T́nh vẫn đắm say, người cũng xa ta rồi
Ngồi ôm vết thương ḷng đớn đau
Nghe t́nh rên xiết trong tim sầu
Mùa thu lá bay em đă đi rồi
Vỡ tan ôi bao giấc mông lứa đôi
Giờ đành ĺa xa thế nhân sầu đau
Hẹn anh kiếp sau ta nh́n thấy nhau”
-Bến Thượng Hải (tiếng Hoa:: Thượng Hải Than) là bài hát chủ đề của bộ phim truyền h́nh nổi tiếng cùng tên - Bến Thượng Hải - do TVB của Hồng Kông sản xuất năm 1980. Ca khúc do Cố Gia Huy viết nhạc, Hoàng Triêm đặt lời tiếng Quảng Đông, ca sĩ Diệp Lệ Nghi (Frances Yip) biểu diễn.
Phim Bến Thượng Hải đă được được thể hiện qua các tài tử Hồng Kông : Châu Nhuận Phát, Lữ Liên Vĩ và Triệu Nhă Chi.
“Biển sóng rạt rào trùng dương lớp lớp trôi đi về chốn nao
đời như những cơn sóng đùa mà ngàn năm biết nơi đâu là bến bờ
Cuộc đời vui cuộc đời buồn nào ai hay biết nơi đâu là bến mơ
niềm hạnh phúc hay nỗi sầu ḍng đời trôi cuốn ta qua ngàn năm
Yêu em hờn em, em biết cho chăng cho dù tháng năm dài xa cách
anh luôn chờ mong băo tố phong ba
cuộc t́nh này ngàn kiếp vẫn không nhạt phai
Dù hạnh phúc dù đau buồn dù bao oan trái vẫn muôn đời có nhau
như sóng nước măi trôi chẳng ngừng
cuộc t́nh ta thiết tha hơn ngàn trùng dương...”
Nhạc phim Việt Nam:
-Loan Mắt Nhung là một ca khúc nhạc trữ t́nh do nhạc sĩ Huỳnh Anh sáng tác, và nó được sử dụng như là nhạc phim trong bộ phim cùng tên của đạo diễn Lê Dân sản xuất năm 1970. Phim dựa theo tiểu thuyết xă hội của Nguyễn Thuỵ Long nói về mối t́nh dang dỡ của Loan, một tay anh chị với một thiếu nữ tên Xuân khi cô ấy bị một đám giang hồ khác hăm hại và giết chết. Tài tử chính trong phim là Huỳnh Thanh Trà và Thanh Nga.
“Đường vắng thưa bước chân buồn âm thầm
Đèn khuya hiu hắt ánh điện câu
Giữa đêm sầu ngơ không màu, sống lạc loài thân đơn côi
Chôn tuổi xanh ch́m trong bóng tối vực sâu nhiều đắng cay
Ḷng phố khuya bước chân c̣n khua dài
T́m về thơ ấu đếm ngày qua
Khóc chi nhiều đă bao chiều chỉ riêng ḿnh thêm cô liêu
Qua vùng thương hận thêm tóc rối tù đày ngơ tối đam mê
Xin yêu thương đến trong hồn côi
Ru cơn đau qua miền thương nhớ
Qua đêm xanh độc hành mang lẻ loi
Ôi xanh xao tiếng than hờn oán
Đêm kinh đô muôn màu ngă bóng
Một người t́m “Sao” mắt em!
T́nh dở dang ước mơ vàng phai tàn
Ngh́n thương trăm nhớ vẫn là mơ !
Tiếng nhạc sầu đă tan dần giữa đêm dài không trăng sao
Buông ṿng tay sầu mang nuối tiếc
Chờ đợi duyên kiếp mai sau”.
-Chân Trời Tím trong bộ phim cùng tên của đạo diễn Lê Hoàng Hoa (1971) phóng tác theo tiểu thuyết của Văn Quang với các diễn viên Hùng Cường, Kim Vui, Mộng Tuyền. Nhạc của Hoàng Trọng, lời của Trần Thiện Thanh:
“Anh hứa đưa em về nơi chân trời tím
Nghe gió êm qua trái tim từng hoàng hôn
Anh chỉ muốn duyên t́nh hai chúng ta
Như ánh sao cao vút cao xa trần gian.
Anh hứa đưa em về nơi chân trời tím
Gom hết mây hai đứa xây lâu đài yêu
Xin không thiếu trăng vàng trên tóc em
khi ánh sao trời đầy mắt người yêu.
Anh v́ lửa khói quê hương
Đường hun hút biên cương
Một ḿnh ngắm trăng suông
Anh về bên ấy thương mong
Từng chiều rớt bên sông
Em có mơ ǵ không?
Anh chắc em mơ về nơi chân trời tím
Nghe đáy tim mơ ước khi ta tṛn đôi
Xin yêu ái muôn đời không lẻ loi
Như sắc mây chân trời tím chiều rơi.
Anh chắc em mơ về nơi chân trời tím
Mơ chúng ta in bóng trên chân trời xa
Nhưng anh biết muôn đời muôn kiếp sau
Anh với em không hề đến gần nhau...”
-Người t́nh không chân dung là nhạc nền của phim cùng tên do Hoàng Trọng sáng tác qua giọng hát của Lệ Thu . Bộ phim Người t́nh không chân dung (1971) của đạo diễn Hoàng Vĩnh Lộc được các tài tử Hùng Cường, Kiều Chịnh, Tâm Phan và Bảo Ân diễn xuất.
“Hỡi người chiến sĩ đă để lại
cái nón sắt trên bờ lau sậy này
Bây giờ anh ở đâu, bây giờ anh ở đâu?
C̣n trên đời này đang xông pha đèo cao dốc thẩm
hay đă về bên kia, phương trời miên viễn chiêm bao.
Trên đầu anh cái nón sắt ngày nào ấp ủ
mộng mơ của anh mộng mơ của một con người.
Ôi nó khác chi mây trời hiền hoà
khác chi bốn mùa êm trôi
có tiếng cười thủy tinh của vài đứa trẻ
và hơi ấm ṿng tay ôm của một người vợ hiền
phải thế không anh?
Trong cái nón sắt của anh
mặt trời vẫn c̣n đó ban ngày
và ban đêm mặt trăng hoặc muôn muôn
triệu triệu v́ sao vẫn c̣n đó
tất cả vẫn c̣n đó vẫn c̣n đó.
Nhưng anh bây giờ anh ở đâu
con ễnh ương vẫn c̣n gọi tên anh trong mưa dầm
tên anh nghe như tiếng thở dài của ḷng đất mẹ
Dạo tháng Ba tên anh lẫn trong tiếng sấm đầu mùa mưa
nghe như tiếng gầm phẫn nộ đến từ cuối trời.
Hỡi người chiến sĩ đă để lại cái nón sắt
trên bờ lau sậy này
Anh là ai? Anh là ai? Anh là ai?”
-Nhạc nền Nắng Chiều của Lê Trọng Nguyễn trong cuốn phim cùng tên mà đạo diễn là Lê Mộng Hoàng và tài tử chính là Hùng Cường và Thanh Nga ra mắt khán giả năm 1972. Phim mô tả mối t́nh của một sĩ quan VNCH và một cô lái đ̣.
“Qua bến nước xưa lá hoa về chiều
lạnh lùng mềm đưa trong nắng lưa thưa
khi đến cuối thôn chân bước không hồn
Nhớ sao là nhớ đến người ngày thơ
Anh nhớ trước đây dáng em gầy gầy
Dịu dàng nh́n anh đôi mắt long lanh
Anh nhớ bước em khi nắng vương thềm
Má em mầu ngà tóc thề nhẹ bay
Nay anh về qua sân nắng
chạnh nhớ câu thề tim tái tê
chẳng biết bây giờ
người em gái duyên ghé về đâu
Nay anh về nương dâu úa
giọng hát câu ḥ thôi hết đưa
h́nh bóng yêu kiều
kề hoa tím biết đâu mà t́m
Anh nhớ xót xa dưới tre là ngà
Gợn buồn nh́n anh em nói: "Mến anh!"
Mây lướt thướt trôi khi nắng vương đồi
Nhớ em dịu hiền nắng chiều ngừng trôi...”
Huỳnh Công Ân
2025 August 15